Het gesprek voeren over gewicht en leefstijl.

Het onderwerp overgewicht en obesitas kan gevoelig liggen bij de ouders en het kind. Wij adviseren daarom om de ouder(s) en het kind toestemming te vragen of u het over het gewicht mag hebben.

1. Het korte gesprek

In het huidige consult waarin u het overgewicht gesignaleerd heeft kan er geen tijd meer over zijn om het gewicht te bespreken. Stel voor om een volgend consult te plannen en verwijs eventueel alvast naar thuisarts zie informatiematerialen.

  • ‘Zullen we een vervolgafspraak plannen om het uitgebreider te bespreken?’
  • Vraag of ze eventueel het groeiboekje mee kunnen nemen naar de volgende afspraak.

2. Het (vervolg)gesprek

U heeft een tweede consult met de ouders en het kind om het eerder gesignaleerde overgewicht te bespreken. De volgende voorbeelden kunnen helpen om een gesprek te voeren over het gewicht van het kind en de leefstijl van het gezin, om de oorzaak te achterhalen en motivatie te peilen.

Vragen aan ouder(s).

Was het u opgevallen dat uw kind een te zwaar lichaamsgewicht heeft voor zijn/haar lengte en leeftijd?

Wat vindt u hiervan?

Waardoor denkt u dat dit komt?

Kunt u vertellen hoe het gewicht van uw kind zich heeft ontwikkeld?

Is er de afgelopen tijd iets veranderd?

Hebben jullie eerder al geprobeerd iets aan het gewicht te doen?

Zo ja, wat is er gelukt en wat niet? Wat maakt dat het toen niet is gelukt?

Komt overgewicht/obesitas voor in de familie?

Wilt u dat we samen uitzoeken hoe het komt dat uw kind een te zwaar gewicht heeft voor zijn/haar lengte en leeftijd?

Wilt u dat we samen uitzoeken hoe uw kind het beste geholpen kan worden naar een gezond gewicht?

Waar heeft u behoefte aan? Wat voor hulp denkt u/jullie nodig te hebben?

Hoe gaat het met uw zoon/dochter op school?

Kan uw kind goed mee komen in de klas?

Heeft uw kind vriendjes en vriendinnetjes?

Is er sprake van pestgedrag op de school van uw kind/tegen uw kind?

Krijgt uw kind wel eens opmerkingen over zijn/haar gewicht bijvoorbeeld in het gezin, van familie of vrienden, of op school? Hoe is dat?

Hoe gaat het thuis met het eten?

Eet uw kind elke dag ontbijt?

Eet uw kind vaak tussendoortjes?

Wat drinkt uw kind vooral?

Doet uw kind aan sport of speelt het vaak buiten?

Hoelang zit uw kind achter een beeldscherm per dag?

Vragen aan het kind.

Hoe gaat het met je?

Wat vind je van je lengte en je gewicht?

Maak je je wel eens zorgen?

Hoe gaat het op school?

Wat vind je (minder) leuk op school?

Vind je het leuk om met klasgenootjes te spelen?

Heeft iemand (je beste vriend/vriendin) ooit iets over je gewicht gezegd? Wat vond je daarvan?

Wat vind je leuk om na school te doen? Doe je aan sport of speel je wel eens buiten?

Welke sport vind je leuk? Wat vind je leuk om te doen als je gaat buitenspelen?

Zou je meer willen bewegen/sporten?

Eet je wel eens fruit en groenten? Wat voor fruit/groente vind je lekker?

Wat drink je meestal overdag/op school? Wat eet je graag tussen je maaltijden door?

Zou je vaker fruit en/of groente willen eten?

Zou je graag een gezonder gewicht willen hebben?

Hoe zou je hierbij geholpen willen worden?

Wil je dat we je helpen om meer te gaan bewegen/sporten? Om vaker fruit en groente te eten?

Coachende rol.

Bij een coachende aanpak ga je uit van wat de ander wil, en help je obstakels en hulpbronnen herkennen zodat iemand zelf een kleine actie verzint die haalbaar is en een grote kans heeft om te lukken. Het kan bij kinderen en/of bij ouders.

Vaak zit er meer achter een doel dat motiverender en belangrijker is. Afvallen is niet het doel, bij de één zit erachter om zich fitter te voelen, bij de ander om niet meer gepest te worden of dat er niet meer zo op je gelet wordt. Oftewel, zich beter voelen.

Vaak komen hier allerlei factoren naar voren die een aanknopingspunt kunnen zijn, maar wacht met advies geven. Vooral overtuigingen (‘ik kan het toch niet’) kunnen zo naar voren komen, maar ook praktische belemmeringen. Let ook op wat helpend is, ga uit van wat wel werkt. Laat iemand vertellen en vraag zo nodig door.

Door te brainstormen komen er allerlei ideeën naar voren die kunnen helpen om een andere oplossing te vinden dan de bekende. Laat iemand het opschrijven en spreek af wat iemand verder wil. Het kan vervolgd worden, maar eenmalig werkt ook al stimulerend en kan mensen zelf een zetje geven om aan de slag te gaan.

Coachende vragen:
1. Vertel eens, wat zou je graag anders willen doen?

  • Wat zou je willen bereiken? Het mag een groot doel zijn maar het kan ook heel klein zijn.
  • Wat verandert er dan voor jou?
  • Wat maakt dat het belangrijk is?
  • Wat voor gevoel geeft dat? Of: kun je het je voorstellen


2. Hoe doe je het nu?

  • Wat gaat er nu goed? Of: wanneer gaat het wel goed?
  • Wat zorgt ervoor dat het niet zo gaat als je zou willen? (denk aan je eigen gedachten, de omgeving (mensen, school, hoe je woont etc), onvoldoende kennis, niet goed weten hoe je het doet, etc.
  • Wat heb je al eerder geprobeerd? Wat ging er goed?
  • Wat heb je nodig? Van wie?


3. Verzin een aantal mogelijkheden wat iemand zou willen (het mag van alles zijn). Vraag of je eventueel nog iets mag toevoegen en geef dan pas een advies.


4. Wat zou je nu al kunnen doen?

Laat iemand een kleine actie verzinnen die een grote kans heeft om te lukken. Je kunt ook vragen:

  • Kan het nog kleiner?
  • Nog makkelijker?
  • Nog leuker?
  • Hoe kun je in je omgeving (gezin, spullen) zorgen dat het beter gaat lukken?
  • Wanneer ga je het doen?
  • En hoe ga je jezelf belonen?
  • Wat doe je als het niet zo goed gaat?

Informeren.

Het is belangrijk om ouders te informeren over het belang van een gezond gewicht en de gevolgen van overgewicht en obesitas.

U kunt aan de ouders vragen of ze weten wat de gevolgen van overgewicht kunnen zijn, of vragen of ze hier meer over willen weten en u ze hier over mag informeren. Het maakt ook uit of er sprake is van licht overgewicht of ernstige obesitas. U kunt vragen of het kind gezondheidsproblemen ervaart, lichamelijk en psychisch en wellicht een relatie leggen met het overgewicht.

Wanneer een kind overgewicht heeft, is het lichaamsgewicht van het kind te zwaar voor zijn lengte en leeftijd. Overgewicht bij kinderen is niet goed voor de ontwikkeling en de gezondheid van het kind en verhoogt het risico op het krijgen van gezondheidsproblemen in de toekomst. Door overgewicht kan uw kind moeite hebben met bewegen, spelen met vriendjes/vriendinnetjes en sporten.

  • Door overgewicht kan het voorkomen dat uw kind niet lekker in zijn vel zit of misschien wordt gepest vanwege zijn gewicht. Dit kan uw kind onzeker maken en/of eenzaam laten voelen.
  • Overgewicht kan er in de toekomst voor zorgen dat uw kind een verhoogde bloeddruk heeft of een te hoge suikerwaarde in het bloed wat voor gezondheidsproblemen kan zorgen.
  • Door overgewicht heeft uw kind een verhoogde kans op het krijgen van gezondheidsklachten en ziektes naarmate hij/zij ouder wordt. Zoals een ziekte aan het hart of de bloedvaten, diabetes (suikerziekte), gewrichtsklachten of astma.


Voor meer informatie over overgewicht en obesitas bij kinderen ga naar Achtergrond informatie: Overgewicht bij kinderen.